Wat is CoastSnap?
CoastSnap is een globaal “Citizen Science”-project dat de burger wil engageren om mee te werken aan wetenschappelijk onderzoek naar de aangroei en erosie van verschillende stranden. Het project voorziet hiervoor speciaal ontworpen houders op vaste “CoastSnaplocaties” waar passanten hun smartphone in kunnen plaatsen om een foto van het strand te maken. Al deze foto’s worden dan verzameld in één grote set, die door onderzoekers zal gebruikt worden om de groei van het strand in kaart te brengen. In België kan je een station terugvinden in Oostende en Koksijde. Het strand is op deze locaties onderhevig aan heel wat factoren die de aangroei beïnvloeden, en CoastSnap kan hier bijdragen aan een betere kennis van hoe ons strand precies reageert op al die invloeden.
Hoe wordt het gebruikt?
Houder + GSM
Plaats uw gsm in de houder zodat het tegen het linkervlak ligt, de camera in de opening past en het scherm naar u toe ligt. Het plaatsen in de houder is belangrijk, anders kan de foto niet gebruikt worden in de analyse!
Snap!
Wanneer de gsm correct is geplaatst, neem dan een foto van het strand zonder gebruik te maken van zoom of een filter.
Deel op uw sociale media!
Gebruik de hashtag (bv. #CoastSnapOostende) of mail naar coastsnap@vliz.be om je foto te delen met het project zodat deze kan gebruikt worden in het onderzoek. Let er wel op dat je telkens de datum en tijd meegeeft waarop je de foto hebt genomen!
Stations in België
Benieuwd naar de stations in België? De kaart hieronder toont waar ze operationeel (lichtbruin) of gepland (blauw) zijn. Door op het icoon te klikken krijg je meer informatie over de precieze locatie van elk station:
Source image: "Google Earth. The Belgian Coast. Retrieved 10 October 2024, from https://earth.google.com.”
Wenduine
Beginnend met demeest oostelijkesite, kan je een CoastSnap Station vinden op de Spioenkop-duin in Wenduine - de op één na hoogste kustduin van België! Met een hoogte van 31 meter is dit een perfect uitkijkpunt om een foto te maken van de glooiende kustlijn beneden. Gebruikt als observatiepost tijdens de Eerste Wereldoorlog, vormt de duin nu een plek voor de lokale bevolking en toeristen om van te genieten.
In het kader van een samenwerking tussen het VLIZ en het Departement Omgeving kan je aan dit station ook een tweede houder terugvinden die naar zee is gericht. Foto's die vanaf dit uitkijkpunt zijn genomen, richten zich op het zeezicht in plaats van op de kustlijn. Ze maken deel uit van het project T.OP Kustzone, dat tot doel heeft het veranderende gebruik van de Noordzee in beeld te brengen. Deel deze foto's onder #SeaSnapWenduine om mee te werken aan dit initiatief.
Meer informatie over het T.OP Kustzone Project: T.OP Kustzone | Departement Omgeving - Vlaamse overheid
Oostende Oosteroever
Gelegen aan de Spinoladijk, ongeveer 300 m van het westelijke eind, is dit het allereerste Belgische CoastSnap-station. Het nodigt u uit om een foto te maken en een pauze te nemen op het nabijgelegen bankje. Als u naar omgevingkijkt, valt de aanwezigheid van dedijk over de gehele lengte van het strand meteen op. Sterk beïnvloed door de nabijgelegen havenmuren wordt dit strandgedeelte,net als vele andere langs de Belgische kust, daarom kunstmatig pgehoogt om effecten te compenseren. De palen die je op het strand ziet maken deel uit van een project rond duinvorming, dat door de KU Leuven wordt uitgevoerd in juli 2020 van start ging. Door het afbakenen van zones voor spontane duingroei en het aanplanten van helmgras is het doel van het project om natuurlijke zeewering te bevorderen. Voor de wetenschappers van het VLIZ zijn deze palen echter ook zeer nuttig bij de verwerking van foto's. Op een strand met zo weinig "vaste" punten (structuren die niet bewegen), kunnen ze worden gebruikt als herkenningspunten! Lees meer over het duinherstelproject https://www.agentschapmdk.be/nl/projecten/grote-puzzel-van-helmgras-om-zandvangende-capaciteit-te-meten
In het kader van een samenwerking tussen het VLIZ en het Departement Omgeving kan je aan dit station ook een tweede houder terugvinden die naar zee is gericht. Foto's die vanaf dit uitkijkpunt zijn genomen, richten zich op het zeezicht in plaats van op de kustlijn. Ze maken deel uit van het project T.OP Kustzone,, dat tot doel heeft het veranderende gebruik van de Noordzee in beeld te brengente documenteren en te visualiseren. Deel deze foto's onder #SeaSnapWenduine om mee te werken aan dit initiatief.nieuwe infrastructuur en projecten die aan de horizon verschijnen te documenteren!
Meer informatie over het T.OP Kustzone Project: T.OP Kustzone | Departement Omgeving - Vlaamse overheid
Raversijde
Bevestigd aan de reling van de promenade tussen tramhalte Raversijde Middenlaan en Raversijde Provinciedomein is dit misschien wel het meest interessante CoastSnap station! Het deelt deze site met verschillende andere wetenschappelijke projecten. Wandelend over het strand of met de tram tussen Oostende en Middelkerke zie je waarschijnlijk eerst een merkwaardige betonnen structuur op het strand: dit is een onderzoeksdijk die deel uitmaakt van het "Living Lab Raversijde". Het Departement Kust van het Agentschap voor Maritieme en Kustdiensten (MDK), het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) en het Waterbouwkundig Laboratorium (Dienst MOW) buigen zich hier over vragen als: Wat is de impact van zware stormen op onze kust? Hoe krachtig raken golven zeedijken? In hoeverre transformeert de wind de duinen? Om op dat laatste antwoord te geven, omvat het living lab ook een zogenaamde duin-voor-dijk – proefopstelling met duinen over een afstand van 750 meter voor de bestaande zeedijk. Gevoelige apparatuur voert metingen uit en de dynamiek van het eolische zandtransport wordt geanalyseerd ten opzichte van het helmgras dat in verschillende configuraties en concentraties aangeplant werd.
Raversijde dient als proefprojectvoor de evaluatie van hybride ‘Nature-based solutions’ en leent zich als demonstratiesite voor het innovatieve project "DuneFront". DuneFront heeft als doel de kustbescherming en veiligheid te verbeteren door oplossingen te optimaliseren die gebruik maken van een combinatie van natuurlijke elementen (duinen) en door de mens gemaakte harde constructies (zeeweringen). Deze zogenaamde ‘hybride Dune-by-Dike Nature-based solutions’ (DD-hybrid NbS) vormen de nieuwe generatie van een duurzame, inclusieve en esthetische kustbescherming.
Binnen het DuneFront project wordt data verzameld en geëvalueerd van 12 verschillende 'Demonstrator sites', verspreid over zes verschillende landen. Elk van de demonstratoren vertegenwoordigt een hybride oplossing voor kustbescherming,waarbij duinen en harde infrastructuur (dijken, kribben) worden gecombineerd. Hierin kan recreatie worden gefaciliteerd en kan eolische zandoverlast worden verminderd. Als je langs de Belgische kust komten t je naar ons Nieuwpoort CoastSnap-station gaat, moet je zeker een tweede DuneFront-demonstratiesite bezoeken: Middlekerke Grasdijk! Lees hier meer over hybride Dune-by-Dike Nature-based solutions en het project: https://www.dunefront.eu/
In Raversijde zijn ook de achterduinen (gelegen landinwaarts van kusttramsporen) een bezoek waard, omdat ze een openluchtmuseum vormen dat een zeer goed bewaard gebleven deel van de Atlantikse Muur tentoonstelt - de uitgebreide verdedigingslinie die de Duitsers wilden bouwen, maar die tijdens de Tweede Wereldoorlog nooit werd voltooid. Meer informatie op https://www.visitoostende.be/en/atlantikwall-raversyde
Nieuwpoort 
Binnenkort operationeel!
Omdit CoastSnap-station te bezoeken moet je zeeinwaarts lopen op de westelijke Nieuwport-pier, waar je een foto van de kustlijn kunt maken en een andere van de horizon kunt vastleggen voor het hierboven genoemde T.OP Kustzone Art-project.
Koksijde
Dit CoastSnap station bevindt zich bij surfclub Windekind, vlakbij de grootste watersportzone van België, en heeft een breed strand. Het ligt ook vrij dicht bij het natuurreservaat 'Ter Yde', dat een bezoek waard is.
Internationale CoastSnaps
CoastSnap is een globaal project, dat werd uitgedacht en opgericht door Dr. Mitchell Harley van de University of New South Wales in Sydney. Het eerste CoastSnap-station werd daar begin 2017 geïnstalleerd. Sindsdien zijn naast Australië verschillende andere landen meegestapt in het CoastSnap-verhaal. Zo zijn er op dit moment over de hele wereld meer dan 200 stations actief, van Madagaskar over Brazilië tot Spanje, Engeland en de Verenigde Staten. Momenteel wordt er gewerkt aan een internationaal platform waarop al deze stations kunnen verzameld worden, en trachten de vertegenwoordigers van de verschillende stations jaarlijks samen te komen om ideeën en ervaringen uit te wissselen.
De kaart hieronder toont waar enkele internationale stations gelegen zijn. Klikken op een icoon geeft meer informatie over het specifieke station:
Meer info over dit project
Help bij het bewaken van stranden
Onderzoek naar de voor- of achteruitgang van de stranden is niets nieuws, ook niet in België. Hiervoor bestaan reeds verschillende methodologieën die gebruik maken van camera’s en andere remote sensing technologieën. Echter, dergelijke opstellingen vergen niet alleen significante financiering, maar ook continue onderhoud en technische kennis om op te zetten. CoastSnap wil hieraan voorbijgaan door gebruik te maken van de lokale gemeenschap en het aanwezige toerisme om dezelfde beelden te capteren. De enige nodige installatie is een houder voor de smartphones die ervoor zorgt dat alle foto’s vanuit dezelfde hoek en positie zijn genomen.
Wat natuurlijk wel van groot belang is, is de deelname van passanten aan het station. Hoe meer mensen een foto nemen en deze delen met het project, hoe groter de dataset wordt die gebruikt zal worden, en hoe beter onderzoekers de veranderingen aan het strand in kaart kunnen brengen.
De Belgische stranden veranderen steeds
Want wie langs de stranden wandelt heeft het zeker al opgemerkt: onze stranden evolueren constant onder invloed van de seizoenen, de zeestromingen en menselijke ingrepen. Zo worden ze in de zomer opgebouwd en in de winter terug afgeslagen, in het laatste geval vaak door stormen die dan de zogenaamde ‘strandkliffen’ veroorzaken. Daarenboven hebben de menselijke constructies hier nog een extra invloed op. Zo is het strand ter hoogte van Oostende Oosteroever, waar het eerste Belgische CoastSnap station staat, sterk beïnvloed door de nabijgelegen havenmuren en de aanwezigheid van een dijk over de ganse breedte van het strand. Deze strandsectie, en vele andere langsheen de Belgische kust, worden daarom ook jaarlijks terug opgespoten op artificiële wijze om deze effecten te gaan compenseren.
Om in kaart te kunnen brengen hoe dit alles invloed heeft op onze stranden, of hoe we onze stranden hier beter tegen kunnen bestand maken, willen wetenschappers graag de evoluties gaan bestuderen. Een serie van beelden die steeds exact hetzelfde gedeelte van het strand toont, kan gebruikt worden door onderzoekers om bijvoorbeeld de ligging van de laagwaterlijn te berekenen, of het ontstaan van strandkliffen te bestuderen.
