Case Study: Stijging van de zeespiegel

Uit een rapport van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), het VN-panel van klimaatexperts, blijkt dat de uitstoot van broeikasgassen veel grotere gevolgen heeft voor de oceanen dan voorspeld. Het rapport maakt duidelijk dat als er geen inspanningen worden geleverd de zeespiegel tegen het jaar 2100 met maar liefst 60 tot 110 cm stijgt. Zelfs wanneer de uitstoot van broeikasgassen wordt teruggedrongen en de gemiddelde temperatuurstijging beperkt wordt (minder dan 2°C), zal het waterpeil tegen het einde van de eeuw toch nog altijd met 30 tot 60 cm stijgen.

Volgens WWF-België zal ook de Belgische kust de gevolgen van de stijgende zeespiegel voelen: de laatste vijftig jaar is het zeewater al met meer dan 10 cm gestegen.
Sarah Vanden Eede, beleidsmedewerker Oceaan van WWF-België reageert: “De bebouwing die de kustlijn fixeert en het kustlandschap zoals we het nu kennen, zal opgeslokt worden door de stijgende zeespiegel. Tenzij we ruimte creëren voor de natuur zodat de kust kan mee evolueren met die stijgende zeespiegel en landinwaarts kan verschuiven. België moet de inspanningen om klimaatverandering tegen te gaan opvoeren en de veerkracht van de kust tegen zeespiegelstijging verhogen door de natuurlijke kustverdedigingsdynamiek te herstellen waarin polders, duinen, stranden en zandbanken de hoofdrol spelen.” De figuur rechts geeft de evolutie van het jaargemiddeld zeespiegelniveau aan de Belgische Kust (1951-2017). Uit de meetreeks is duidelijk te zien dat het jaargemiddelde significant hoger ligt dan bij het begin van de metingen (Bron: MIRA op basis van PSMSL en Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust (WWW.MILIEURAPPORT.BE)). Indien je echter veel verder in de tijd wil reizen, kan je hier een time-lapse filmpje bekijken die de evolutie (9000 jaar geleden – huidige situatie) van de kustzone weergeeft aan de hand van historische kaarten die werden gegeorefereerd binnen het HisGISKust project.

Sinds 2011 worden maatregelen getroffen (Masterplan Kustveiligheid) om onze 67 km lange kust te beschermen en de veiligheid te garanderen tegen overstromingen vanuit zee tot 2050 rekening houdende met een zeespiegelstijging tot drie meter tegen 2100. Deze maatregelen kunnen zowel een harde (bouw stormmuren, bredere dijk of stormvloedkering) als zachte aanpak (strandsuppleties) omvatten. Uit de eindbevindingen van het CREST-project blijkt dat de zandsuppleties de stranden, achterliggende zeedijken en duinen een degelijke bescherming tegen overstroming bieden.

Meer informatie rond kustverdedigingsdynamiek binnen het Kustportaal is terug te vinden onder het thema Veiligheid tegen overstromingen. Binnen het thema kan je verder doorklikken voor meer gedetailleerde informatie rond Mariene Ruimtelijke Planning, Overstromingsrisico’s, Zeewering en Kustlijnevolutie. De testzone vastgelegd in het Marien Ruimtelijk Plan voor het testen van nieuwe methodes van zeewering is zowel beschikbaar als statische en dynamische kaart. Binnen het luik van Overstromingsrisico’s vind je onder andere de dynamische kaart (zie onder) van de potentiële overstroombare oppervlakte en de bijbehorende waterdiepte bij het optreden van een 1.000-jarige stormvloed aan de kust, doorgerekend met de zeewering in het jaar 2015 (Bron: MOW-MDK, Afdeling Kust). Daarnaast kan je via het Klimaatportaal Vlaanderen ook de dynamische kaart rond het thema zeespiegelstijging raadplegen die het aantal en type van kwetsbare instellingen met risico op een gevaarlijke overstroming bij een 1000-jarige stormvloed weergeeft (Bron: VMM).