Kustportaal visualiseert scheepvaartintensiteit tijdens coronacrisis

Een nieuwe studie van het VLIZ brengt een afname in scheepvaartactiviteit aan het licht in het Belgisch deel van de Noordzee (BNZ) en de Westerschelde (WS) in de periode ‘februari-april’ 2020 versus 2019, en dit op basis van ‘open data’, beschikbaar gesteld via het EMODnet Human Activities portaal. Deze afname is op zijn minst deels te wijten aan het coronavirus en situeert zich vooral onder de cargoschepen (BNZ -11,8%; WS -5,5%), passagiersvaartuigen (BNZ -34,1%; WS -38,5%) en vissersvaartuigen (BNZ -33,3%; WS -9,6%). De tankers vertonen in het BNZ, omwille van een groot aantal aanlopen in de haven van Zeebrugge in februari, een licht positieve trend (+0,9%), terwijl in de Westerschelde een beperkte reductie van -1,2% wordt waargenomen. Verder wordt een daling in de activiteit van de sleepboten opgemerkt die enkel tot uiting komt in de Westerschelde en onlosmakelijk verband houdt met de dalende cargo- en (in mindere mate) tankeractiviteit ten opzichte van de referentieperiode.

Voor de visserij in het BNZ (hoofdzakelijk buitenlandse vaartuigen) geldt dat er zich in het voorjaar van 2020 t.o.v. het voorjaar 2019 enkele grootschalige veranderingen hebben voorgedaan die de inschatting van de effectieve impact van het coronavirus bemoeilijken. Zo geldt er sinds 14 augustus 2019 een verbod op pulsvisserij in Belgische territoriale zee (12 nautische mijlszone) en werd op 28 september 2019 het windmolenpark Borssele in Nederlandse wateren (grenzend aan het BNZ) afgesloten voor de visserij. Desalniettemin heeft de crisis een duidelijk effect op de handel van verse vis aangevoerd door de Belgische vissersvaartuigen, te wijten aan een dalende vraag (o.a. sluiting horeca) en een verminderde export. De vaartuigen betrokken bij survey, onderhouds- en constructiewerken voor offshore windparken lijken op hun beurt weinig hinder te ondervinden van het coronavirus, maar blijken wel onderhevig te zijn geweest aan de slechte weersomstandigheden in januari en februari van dit jaar.

In conclusie kan gesteld worden dat de geaggregeerde open AIS-gegevens (densiteitsdata) toelaten de variaties in scheepvaarttrafiek te linken aan specifieke gebeurtenissen (bv. corona, weersomstandigheden, constructie offshore windparken, etc.). Vooral de densiteitskaarten blijken een krachtig instrument om fijnmazige veranderingen te detecteren die kunnen toegeschreven worden aan concrete maatregelen (bv. het terugschroeven van de dienstregeling van een bepaalde ferrylijn).

Het volledige rapport kan hier gedownload worden. De data-analyse scripts zijn hier beschikbaar gesteld terwijl een selectie van het kaartmateriaal op het Kustportaal geconsulteerd kan worden.